အစားေကာင္းေလးေတြစားရရင္ ခ်စ္ခင္သူေတြကို သတိရတတ္သလို အခုမ်ွေ၀ခ်င္တာေလးကေတာ့ သံလြင္အိမ္မက္ အင္တာနက္မဂၢဇင္းက ညီညီ (သံလြင္)ရဲ႕ ေဆာင္းပါး ေကာက္ႏုတ္ခ်က္ေလးပါ။ စာေရးသူက သူျပန္ၾကည့္ခ်င္တဲ့ ရုပ္ရွင္ကားေကာင္းတစ္ခုအျဖစ္ မင္းသမီး Hilary Swank ပါ၀င္တဲ့ ၂၀၀၇ခုႏွစ္ Humanitas ဆုဆြတ္ခူးခဲ့တဲ့ Freedom Writers ဇာတ္ကားကို တင္ျပထားပါတယ္။ ဇာတ္လမ္းအက်ဥ္းက ဒီလိုပါ ………
………. Erin Gruwell (Hilary Swank ) ဟာ Woodrow Wilson အထက္တန္းေက်ာင္းကို စာသင္ျပဖို႔ ပထမဆံုး ေရာက္လာခဲ့ၿပီး အဲဒီအခ်ိန္ဟာ အေမရိကေရာက္ အာဖရိကတိုက္သား၊ ေတာင္အေမရိကတိုက္သား၊ အာ႐ွတိုက္သားစတဲ့ လူမ်ဳိးစု ေပါင္းစံုကို စာသင္ခန္းေတြထဲ တေပါင္းတစည္းတည္း သင္ၾကားတဲ့ အစီအစဥ္ကို စတင္ေနခ်ိန္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြဟာ အစုအဖြဲ႕ေတြ ကြဲေနၾကၿပီး တစ္ဖြဲ႕နဲ႔ တစ္ဖြဲ႕ ရန္ေစာင္ေနၾကတာပါ။ အဲဒီ ေဒသမွာလည္း ဒုစ႐ိုက္မႈေတြ ထူထပ္ေနၿပီး စိတ္မထင္ရင္ မထင္သလို ဂိုဏ္းအဖြဲ႕လိုက္ ႐ိုက္ၾကတာေတြ ပစ္ခတ္တာေတြ ႐ွိေနတဲ့ ကာလပါ။ Erin စာသင္ရတဲ့ အတန္းဟာ လူငယ္ျပဳျပင္ေရးသင္တန္းေက်ာင္းက ေရာက္လာတဲ့ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြ၊ အိမ္ေျပးေလးေတြ စသျဖင့္ လူေပလူေတေလးေတြခ်ည္း ႐ွိတဲ့ အတန္းပါ။ ဟိုးမားရဲ႕ Odessy ကို သင္ယူဖို႔ထက္ Snoop Dog သီခ်င္းေတြကိုသာ ခံုမင္ၾကတဲ့ လူငယ္ေလးေတြကို အဂၤလိပ္စာျပ ေပးရတဲ့ ဆရာမ တစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ အစ ပထမမွာ အေတာ္ေလး အခက္ႀကံဳခဲ့ရပါတယ္။ သူမ စာသင္ရတဲ့ ပထမဆံုးေန႔မွာပဲ အတန္းထဲမွာ ေက်ာင္းသားအခ်င္းခ်င္း စကားမ်ားၿပီး ခိုက္ရန္ျဖစ္ၾကလို႔ လံုၿခံဳေရးေတြ ေရာက္လာၿပီး ႐ွင္းေပးခဲ့ရတဲ့ စာသင္ခန္းမွာ သင္ရတဲ့ အေတြ႕အႀကံဳဟာ ေတာ္႐ံုသူဆိုရင္ေတာ့ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ ျဖစ္ၿပီး လက္ေလ်ာ့သြားမွာ အမွန္ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ Erin ဟာ ဒီလူေပလူေတကေလးေတြကို စိတ္၀င္စားေအာင္ သင္ျပေပးႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းကို ႀကံဆေနခဲ့ပါတယ္။
ဆရာမ Erin ဟာအခက္အခဲအမ်ိဴးမ်ိဴးၾကားက ေအာက္ပါေတြကိုေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။
- ပံုမွန္ သင္ခန္းစာေတြ အစား စာသင္ခံုေတြကို အတန္းေဘးကို ကပ္ခိုင္းၿပီး အတန္းရဲ႕ အလယ္မွာ စည္းတစ္ခု တားျပီး ဆရာမကေမးခြန္းေလးေတြေမးေမးသြားတိုင္း စည္းေပၚမွာ ရပ္တဲ့သူရပ္၊ ေဘးကိုထြက္တဲ့သူကထြက္ အၾကိမ္ၾကိမ္ေျဖဆိုမွဴလုပ္ရတဲ့ ဂိမ္းတစ္ခုကိုေဆာ့ကစားေစပါတယ္။ ဂိမ္းရဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ သူတို႔ တေတြမွာ လူမ်ဳိးစုေတြ ကြဲေနၾကေပမယ့္ တူညီတာေတြ ႐ွိပါေသးသလား ဆိုတာ အတန္းထဲက ေက်ာင္းသားေတြ သတိျပဳမိသြားတယ္။ ဒီလို မတူညီတာေတြထဲက တူညီမႈေတြကို ႐ွာေဖြႏိုင္မွ ညီညြတ္ဖို႔ အခြင့္အလမ္းရဲ႕ လမ္းစကို ႐ွာေဖြႏိုင္မယ္ဆိုတာ သူတို႔တေတြ ခပ္ေရးေရး သေဘာေပါက္သြားၾကပါတယ္။
- ေနာက္တစ္ဆင့္အေနနဲ႕ အားလံုးအတြက္ ဗလာစာအုပ္ တစ္အုပ္စီယူေပးျပီး ကိုယ့္ခံစားခ်က္ကိုေန႕စဥ္ေရးဖို႕၊ ဆရာမကဖတ္မွာမဟုတ္ဘဲ ေရးမေရးသာ ၾကည့္မွာျဖစ္ေၾကာင္း။ ဖတ္ေစခ်င္တဲ့အခါ ဆရာမဘီရိုထဲမွာ လာထားရမဲ့ အေၾကာင္း ေျပာျပ လုပ္ေဆာင္ေစခဲ့ပါတယ္။ (((ဒါဟာ ေက်ာင္းသားေတြရဲ့ self-awareness ကိုျမွင့္တင္ရင္း ဆရာမနဲ့ တပည္႕ၾကားက trust building ကိုတည္ေဆာက္တာပဲျဖစ္ပါတယ္))) ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ ဆရာမ Erin တို႔ အၾကားက ဆက္ဆံေရးဟာလည္း တေန႔တျခား တိုးတက္လာခဲ့တယ္။ ေက်ာင္းသားေတြက သူမကို ခ်စ္စႏိုးနဲ႔ Miss G လို႔ေတာင္ ေခၚေနၾကၿပီေလ။ freedomwriters
- ျပီးေတာ့ Erin ဟာ ေက်ာင္းက ျပဌာန္းတဲ့ စာအုပ္ေတြ အစား ေက်ာင္းသားေတြ စိတ္ပါ၀င္စားမယ့္ စာအုပ္ေလးေတြကို သူ႔လခထဲကေန ၀ယ္ေပးရတယ္။ ဒီလို အၿမဲလိုလို ၀ယ္ေပးႏိုင္ေအာင္ သူမဟာ အခ်ိန္ပိုင္း အလုပ္ ၂ ခုကို လုပ္ရ႐ွာတယ္။ ဒီ႕အတြက္ လုပ္ေဖၚကိုင္ဖက္ ဆရာဆရာမေတြရဲ့ ျပစ္တင္ ေ၀ဖန္တာကိုခံရသလို ခင္ပြန္းသည္ရဲ့ ျငိဳျငင္မွဴကိုပါ ရရိွခဲ့ပါတယ္။
- ေနာက္တစ္ဆင့္ကေတာ့ ဂ်ဴးေတြနဲ႕ပါတ္သက္တဲ့ျပတိုက္ကို သူမဖခင္နဲ႕အတူ ေက်ာင္းသားေတြကို စရိတ္ခံျပီး လိုက္လံျပသခဲ့တာပါပဲ။ နာဇီ အက်ဥ္းစခန္းေတြက ေသကံမေရာက္ သက္မေပ်ာက္ဘဲ လြတ္ေျမာက္လာခဲ့တဲ့ ဂ်ဴး လူမ်ဳိး တခ်ဳိ႕ကိုပါ ဖိတ္ၿပီး ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ အတူ ညစာ စားေစခဲ့တယ္။ အဲဒီ ညစာစားပြဲက အျပန္မွာ ေက်ာင္းသား တခ်ဳိ႕ဟာ အိမ္မွာ ဖြက္ထားတဲ့ ေသနတ္ေတြကို စြန္႔ပစ္လိုက္ၾကသလို အိမ္ေျပးေကာင္ေလး တစ္ေယာက္လည္း သူ႔ရဲ႕ ေနအိမ္ကို ျပန္ၿပီး အေမ့ကို ေတာင္းပန္ခဲ့တယ္။ Erin ရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းမႈေတြ တစတစ အေကာင္အထည္ ေပၚလာၿပီလာၿပီေလ။
- ေနာက္ စာသင္ႏွစ္သစ္ရဲ႕ ပထမဆံုးေန႔မွာေတာ့ Erin ဟာ အတန္းေ႐ွ႕က စားပြဲေပၚမွာ ေက်ာင္းသားေတြကို လက္ေဆာင္ေပးဖို႔ စာအုပ္ေတြ ထည့္ထားတဲ့ အိတ္ေလးေတြရယ္ ေဖ်ာ္ရည္ထည့္ထားတဲ့ ဖန္ခြက္ေတြရယ္ တင္ထားတယ္။ သူမက ေက်ာင္းသားေတြကို ႐ွင္းျပတယ္။ ဒါဟာ “Toast For Change” ပါတဲ့။ သူမက တဆက္တည္း ဒီ ေဖ်ာ္ရည္ခြက္ေတြကို ေသာက္လိုက္ၿပီးတာနဲ႔ တၿပိဳင္နက္ မလုပ္ႏိုင္ဘူး၊ဘယ္ေတာ့မွ ေျပာင္းလဲမွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ဟူသမွ်ဟာ ေပ်ာက္ပ်က္သြားၿပီ။ ေနာက္ၿပီး အရင္ကနဲ႔ လံုး၀မတူေတာ့တဲ့ ဘ၀အသစ္ကို ဖန္တီးဖို႔ အခ်ိန္ေရာက္ၿပီလို႔ ေျပာလိုက္ၿပီး ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြကို တစ္ေယာက္ခ်င္း ကိုယ္ျပဳျပင္မယ့္ အေျပာင္းအလဲကို ေျပာခိုင္းၿပီးတာနဲ႔ ေဖ်ာ္ရည္ကို ေသာက္ခိုင္းခဲ့တယ္။ ((( ဆရာမက psycho က်ြမ္းပံုရတယ္၊ auto-suggestion လုပ္ခိုင္းလိုက္တာေလ )))
- ေနာက္ထပ္ရိုက္ခ်က္ေတြက ပိုျပင္းလာပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြကို Diary of Anne Frank လို႔ အမည္ရတဲ့ စာအုပ္တစ္အုပ္ကို ဖတ္ဖုိ႔ ေပးလိုက္ျပီး ဂ်ဴးလူမ်ိဴးကေလးမေလး Anne Frank ကို အသက္မေသေအာင္၀ွက္တားေပးခဲ့တဲ့ အမ်ိဴးသမီးၾကီး Mie Gies ကို စာေရးဖို႕တိုက္တြန္းခဲ့တာပါပဲ။ ေက်ာင္းသားေတြက Mie Gies ကို သူတို႕ေက်ာင္းကိုဖိတ္ခ်င္လို႕ လိုအပ္တဲ့ ေငြကို အစားအေသာက္ ေရာင္းတဲ့ပြဲေတြ၊ သီဆိုကခုန္ပြဲေတြ လုပ္ၿပီး ရံပံုေငြ ႐ွာၾကမယ္လို႔ အႀကံဥာဏ္ေကာင္းေတြ ေပးၾကတယ္။
- ေနာက္ဆံုး အသက္၇၀ေက်ာ္ အမ်ိဴးသမီးၾကီး Mie Gies က သူတို႔ရဲ႕ ေက်ာင္း႐ွိရာကို တကယ္ပဲ ေရာက္လာၿပီး သူတို႔တေတြကို ေဟာေျပာေနခဲ့တယ္။
-ေက်ာင္းသားေလးေတြဟာ တခ်ိန္က လူဆိုးလူေပေလးေတြ ဘ၀ကေန အခုဆို တက္တက္ၾကြၾကြနဲ႔ ျဖစ္ခ်င္တာေတြကို ျဖစ္ေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္စြမ္း႐ွိတဲ့ လူငယ္ေလးေတြ အျဖစ္ အသြင္ ေျပာင္းလဲလာခဲ့ၾကၿပီေလ။တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ေက်ာင္းသားေတြ အၿမဲလိုလို ကိုယ္စီ ေရးခဲ့တဲ့ စာအုပ္ထဲက ဇာတ္လမ္းေတြ၊ အျဖစ္အပ်က္ေတြ၊ သူတို႔ရဲ႕ အေတြးအေခၚ အယူအဆေတြကို စာအုပ္ အျဖစ္ ထုတ္ေ၀ဖို႔ အတြက္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား အားလံုး တက္ၾကြစြာ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့တယ္။ အဲဒီစာအုပ္ရဲ႕ နာမည္ကိုေတာ့ “Freedom Writers’ Dirary” လို႔ ေပးခဲ့ၿပီး ၁၉၉၉ ခုႏွစ္မွာ ထုတ္ေ၀ႏိုင္ခဲ့တယ္။

ဆရာမ Erin တစ္ေယာက္ ေက်ာင္းသားေလးေတြအေရးေၾကာင့္ ခင္ပြန္းသည္နဲ႕ ျပတ္စဲရတဲ့အထိ နစ္နာခဲ့ရေပမဲ့ သူမရဲ့ဖခင္ကေတာ့ သမီးကို အလြန္ေလးစားမိပါတယ္တဲ့။ သူမကိုယ္တိုင္က ေစတနာ ျပည့္၀ၿပီး ကိုယ္က်ဳိးစြန္႔ အနစ္နာခံခဲ့တဲ့ မိမိလုပ္ရပ္ကို ဂုဏ္ယူေနမွာမလြဲပါဘူး။ …………….freedomwriters
ေဆာင္းပါးမူရင္းကိုခ်ံဴ႕ထားပါတယ္။ က်မကိုယ္တိုင္လဲ အဲဒီကားကိုမၾကည္႕ရေသးပါဘူး။ ကားေကာင္းတစ္ကားမို႕ရွာၾကည့္ပါဦးမယ္။ ဇာတ္အိမ္ခ်င္းဆင္တဲ့ (((ေက်ာင္းသားဆိုးေတြနဲ႕ ျပဳျပင္ေရးသမားဆရာ))) ေတြပါတဲ့ကားေတြေတာ့ ရံဖန္ရံခါၾကည္႕ဖူးပါရဲ့။ တစ္ဆက္တည္းမွာပဲ က်ြန္မတို႕ႏိုင္ငံက အသက္ၾကီးျပီး အေတြးမၾကီးတဲ့ ေပတလူ ကေလးဆိုးၾကီးေတြကို ျပဳျပင္ဖို႕ Hilary Swank ကိုမ်ားဖိတ္ရရင္ ေကာင္းေလမလားလို႕   ေတြးမိပါေသးရဲ့ရွင္။